تونل های پاستوریزاسیون کمپوست:

دو نوع تونل پاستوریزاسیون وجود دارد

1. تونل هایاسکیپت فلور Spiket fllore
2. تونل های گرید فلور Grait fllore

تونل های اسکیپت فلور:

در این تونل ها لوله هایی به صورت مارپیچی در کف تونل وجود دارد که روی آنها نازل هایی تعبیه شده است.

در این تونل ها بخار و هوا با فشار استاتیک 4000 پاسکال (40 سانتی متر ستون آبی) از طریق لوله ها به زیر توده کمپوست تزریق می شود.

در این لوله ها نیازی به شیب دادن کف تونل نمی باشد و همچنین در این تونل ها نیازی به تخت کردن و یکنواخت کردن کمپوست ها نیست.

از مزایای این نوع تونل ها آلودگی کمپوست و عدم نیاز به کارگر برای تمیز کردن و نظافت تونل در زیر تیرچه می باشد.

این نوع تونل ها جدیتر است اما هزینه احداث آن بالا می باشد.(اسکیپت وسیله ای مخروطی شکل است که از جنس پلاستیک فشرده تهیه می شود ودر زیر تونل کار گذاشته می شود.)

تونل های گریت فلور:

در این تونل ها کف تونل دارای شیب 2 درصد بوده و تیرچه ها با ارتفاع مشخص از کف از ابتدا تا انتهای تونل بصورت یک سطح یکنواخت قرار گرفته اند که توده کمپوست روی این تیرچه ها ریخته می شود.

فشار استاتیک این تونل ها 1000 تا 1500 پاسکال(10تا 15 سانتیمتر ستون آبی) می باشد.

در این تونل ها سطح روی توده کمپوست باید کاملا تخت شود تا عمل پاستوریزاسیون به خوبی صورت گیرد.

هر متر مکعب کمپوست داخل سالن 350 تا 400 کیلوگرم (اپتیم 350 کیلوگرم)کمپوست At Spawn می دهد. از مزایای تونل های گریت فلور هزینه احداث کمتر نسبت به تونل های اسپیکت فلور می باشد و از معایب آن احتمال آلودگی بیشتر محیط نسبت به تونل های اسپیکت فلور و همچنین نیاز به نیروی انسانی باری تمیز کردن سالن در زیر تیرچه می باشد.

برای ملموس تر شدن ابعاد سالن مثالی آورده می شود:

برای مثال سالن پاستوریزاسیونی که دارای ابعاد عرض 3 متر و طول 16 متر و ارتفاع دیواره سیمانی 2 متر دارد. این سالن دارای سه دریجه می باشد. دریچه انتهایی که در انتهای سالن و در قسمت بالای درب ورودی کمپوست قرار دارد ددریچه خروج هوای سالن می باشد که معمولا همیشه باز است و دریچه اگزوز معروف است. دریچه دیگری که در ابتدای سالن و در بالای درب خروجی کمپوست قرار دارد ، دریچه مکش هوای سالن می باشد و به دریچه سیر کوله موسوم است و به دریچه سوم که در قسمت ابتدایی سالن و در زیر تیرچه ها قرار دارد ، دریچه وروی هوا در زیر تیرچه ها 40 در 50 سانتیمتر است . این دو دریچه ابتدایی سالن توسط کانال هوا ساز ، این پروانه نسبتا بزرگ است که برای مکش هوای محیط و فرستادن آن به داخل سالن تعبیه شده است . این پروانه توسط یک تسمه پروانه به یک دینام که دارای قدرت بالا و دور پایین می باشد متصل است .

این تسمه و دینام کاملا در دسترس است و می بایست قبل از شروع پاستوریزاسیون از سالم بود تسمه و دینام اطمینان حاصل کرد.

کانال دستگاه هوا ساز از جنس استیل یا گالوانیزه می باشد.

در روی این کانال دریچه قابل تنطیمی وجود دارد که برای مکش هوای آزاد بوده و به آن دریچه هوای آزاد یا Frish air می گویند.

همچنین ذریچه سیر کوله نیز از طریق این کانال قابل تنظیم می باشد.

کف تونل پاستوریزه توسط تیرچه های سیمانی و بتونی به فواصل معین و یکنواخت مفروش گردیده است.

میزان هوا گذر در این سیستم 30 درصد کل مساحت کف تونل می باشد و فواصل تیرچه ها نیز بر طبق آن معین می شود.

کف سالن در زیر تیرچه ها از جنس سیمان بود و دارای شیب دو درصد می باشد که شیب آن به سمت ابتدای سالن است .

یعنی عمق بیشتر تونل (70 سانتیمتر) در سمتی قرار می گیرد که لوله دیگ بخار در آن قسمت است .

ارتفاع کف سالن تا زیر تیرچه ها در ابتدای سالن 70 سانتیمتر و در انتهای سالن 35 سانتیمتر می باشد .

در سالن های پاستوریزه کمپوستی که به شکل گلخانه ای احداث می شود ، تونل پاستوریزه باید دارای 2 خاصیت مهم باشد .

یک پایداری خیلی زیاد آن در مقابل اتمسفر هوا آمونیاک اشباع شده با بخار آب و دیگری ضریب انبساط که بتواند نوسانات شدید درجه حرارت بین 25 تا 65 درجه سانتیگراد را بدون ترک خوردن و فروریختن ، تحمل کند.

تونل پاستوریزه باید دارای 2 خاصیت مهم باشد .

تونل پاستوریزه توسط دری که در انتهای تونل تعبیه شده است به اتاق کشت متصل می شود .

تونل پاستوریزه مجهز به فن سانتریو فیوژه و دریچه های ورودی و خروجی هوا می باشد.

قبل از آنکه توده آماده پر شدن به تونل پاستوریزه شود ، ابتدا تجهیزات مربوط با سالن پاستوریزه را کنترل می کنیم تا از سالم بودن آنها اطمینان حاصل کنیم که مهمترین این تجهیزات عبارتند از دیگ بخار ؛ فن سانتریوفیوژ ، اینوتر ، سنسور دما

فنی که جهت تونل پاستوریزه استفاده می شود ، دارای 4 ویژگی مهم است :

1. باید دائم کار باشد و دور بولور آن زیر 1000 درو باشد تا بلبرینگ ها فرسوده نشود .

2.باید دارای دبی مناسبی باشد ( مثلا به ازای هر تن کمپوست آماده بذر زنی 200 متر مکعب در سطح دبی مورد نیاز است )

3. جنس آن مناسب این کار ساخته شده باشد .

فن های تمام استیل مناسب ترند و اگر جنس مواد اولیه آن آهنی باشد هر 4 تا 5 سال نیازمند تعمیر خواهد بود.

4.فن دارای فشار استاتیک مناسب باشد که این فشار در سیستم تیرچه ای 1200 پاسکال است.

البته کالیبره کردن دماسنج تونل پاستوریزه نیز قبل از شروع ککار لازم است . کالیبره کردن بهتر است با دماسنج های آلمانی یا فرانسوی در دمای 25 درجه سانتیگراد آب صورت گیرد

چند نکته در فاز دوم:

در هنگام پر کردن تونل ، کمپوست باید کاملا پوش داده شود تا کمپوست های به هم فشرده شده ، از هم باز شود و هوا در لابه لای آنها جریان یابد.

برای به دست آوردن ارتفاع کمپوست در تونل پاستوریزاسیون از فرمول زیر استفاده می کنیم

حجم کمپوست قالب زده شده + 60% حجم کمپوست/ مساحت تونل پاستوریزاسیون = ارتفاع کمپوست در تونل قالب زده

در هنگام احداث تونل های پاستوریزاسیون سه عامل مهم را باید مورد توجه قرار داد که عبارتند از :

1. دبی :حجم هوا در واحد زمان ( متر مکعب بر ساعت )
2. فشار : استاتیک
3. راندمان کاری

در تونل های پاستوریزاسیئن کمپوست ، فن ها باید دارای دور پایین و قدرت بالا و دائمکار باشند . زیرا این فن ها در هنگام پاستوراسیون کمپوست باید به مدت حدودا 10 روز به طور مداوم کار کند ، اما در تونل های پاستوریراسون خاک و سیستم بونکر نیازی به فن دائم کار نیست زیرا در تونل های پاستوریراسون خاک ، در هنگام پاستوریزه کردن خاک فن به ندت حدکثر 2 ساعت کار می کند و در سیستم بوکر جهت هوادهی به کمپوست در حین کپوست سازی فن ها هر 2 روز یک بار فعال هستند