خطاهای پرورش قارچ و برطرف کردن آنها
- تشکیل فلیس (Fleece) و میسلیوم شناور- میسلیوم هوایی
منظور از عنوان فوق رشد بیش از حد میسلیوم در سطح بین محیط کشت و هوا می باشد . در سطح بستر کشت، پوشش پشم مانند سفید رنگ یا یک صفحه چرمی شکل تشکیل میشود .
علل به وجود آمدن این عارضه را میتوان
1- کمبود تهویه
2- اختلاف زیاد در میزان رطوبت بین کمپوست ها و خاک پوششی
3- تغییر کیفیت مایه قارچ ذکر کرد.
برای جلوگیری از رشد بدون هدف میسلیوم به این ترتیب عمل میشود که با ظاهر شدن اولین علائم ، ابتدا غلظت CO2 را با تهویه شدید کاهش داده تا سطح بستر ها کمی خشک شوند و سپس به مدت یک یا دوروز آبپاشی کافی انجام گیرد.
اگر پس از این کارها نتیجه دلخواه به دست نیامد ناچاراً میتوان با محلول 5/0% فرمالین محلول پاشی کرد و ضمناً به تهویه کافی هم توجه نمود.
گاهی در اثر ضخامت کم خاک پوششی نیز میسلیوم شناور به وجود می آید ، مخصوصاً موقعی که از ترکیبات هوموسی قوی استفاده شده باشد که میتوان ظرف 8 تا 10 روز پس از پوشاندن ، مجدداً بسترها را با روش پودری خاکریزی کرد.
میسلیوم پشم مانند با صفحات بزرگ تشکیل شده باید قبل از اجرای اقدامات مذکور برطرف شود .
زیرا اینها دیگر قادر به یکی شدن با محیط زیست بستر نیستند و به آسانی به سمت پوسیدگی پیش می روند.
- تشکیل پایه های بلند
تهویه ناکافی موجب رشد طولی زیادو همزمان با آن باریک ماندن پایه قارچ میشود . کلاهک قارچ قبل از موقع باز میشود .
این علائم در شرایطی که تراکم قارچ در بستر زیادباشد نیز به وجود می آید .
همچنین اگر کمپوست خاک پوششی خیلی فشرده و سخت شده و یا خیس باشند ، کمبود اکسیژن در محل های محدودی از کمپوست به وجود می آید و موجب بلند و باریک شدن پایه قارچ میشوند .
در اینجا مخصوصاً تاکید میشود که بلند شدن پایه قارچ ممکن است یک علامت ویروسی نیز باشد .
به هنگام جستجوی علل به وجود آمدن علائم مذکور باید در مواقعی به امکان آلودگی ویروسی توجه شودکه اقدامات اصلاحی انجام شده در مورد تراکم قارچ و تهویه بسترها بی نتیجه مانده باشد.
- کلاهک فلس دار ، خشک شدن و پوسیدن اندام های زایشی :
کمبود رطوبت هوا ، باعث فلس دار و نهایتاً خشک شدن اندام زایشی قارچ میشود .
در این صورت نیاز به آبیاری بیشتر میشود و این خود موجب فشرده شدن خاک پوششی و در پی آن بدتر شدن تهویه شده و میتواند باعث نرسیدن موقتی هوا و در نتیجه نابودی اندام های زایشی اولیه قارچ شود.
رطوبت زیاد و پایدار موجب پوسیدن سریع اندام های اولیه قارچ ، که به اندازه یک نخود رشد کرده اند ، میشودوعلاوه بر رطوبت، درجه حرارت نیز نقش مهمی ایفا میکند .
در درجه حرارت های پایین ، اندام زایشی قارچ به کندی رشد میکند و شرایط مطلوبی برای حمله بیماری ها و آفات به وجود می آید.
درجه حرارت های بالا رشد میسلیوم را متوقف کرده و همزمان با آن رشد بیماری های مختلفی مانند Mycogone ، Pseudoblasamia microspore و Perniciosa تحریک میشود.
-
پوست سوسماری شدن و تغییر شکل دادن قارچ :
مصرف بی رویه مواد محافظت کننده و ضدعفونی کننده ( فرمالین ) میتواند زیان های فراوانی به بار آورد .
در این رابطه گاهی سطح خارجی کلاهک قارچ فلس های فراوانی شبیه آنچه که در اثر خشکی پدید می آید نشان خواهد داد. علاوه بر این علائمی مانند ترک خوردگی و به هم چسبیدن اندام قارچ ، چرخش لامل ها به طرف بالا و زایده های زگیل مانند روی کلاهک مشاهده میشود .
بنابراین لازم نیست همیشه اثر این مواد از طریق مرحله گازی باشد ، بلکه قطرات آب حاصل از بخار همراه با مواد موثر حل شده در آن ، که در روی خود قارچ ها تشکیل می شوند یا از سقف و سطح نایلون و استیلاژها به پایین میچکند، موجبات آلودگی مستقیم را فراهم میکند.
و در نهایت برای آنکه یک قارچ کار در تولید و پرورش قارچ موفق باشد رعایت نکات زیر ضروری به نظر میرسد :
- رعایت کامل بهداشت محیط در تمام مزرعه
- مواد اولیه برای تهیه کمپوست باید کاملاً تازه باشد و با نسبت صحیحی مخلوط شود.
- درجه حرارت و رطوبت سالن ها باید ثابت و بدون نوسان های شدید باشد.
- در صورت استفاده از هوای تازه برای خنک کردن کمپوست پنجه دوانی شده به وسیله میسلیوم قارچ خوراکی ، تصفیه و پاکسازی هوا قبل از ورود به اتاق ضروری است.
- هوای تازه حتماً باید از فیلترهای مناسب گذشته و وارد سالن های پرورش شود.
- طی دوره پرورش قارچ ، تمام منافذ و روزنه های سالن ها باید مسدود شده و از تابش مستقیم نور آفتاب به درون سالن ها اجتناب شود.
- شستشوی منظم دستکش ها و روپوش های افراد داخل سالن ها از سرایت بیماری از سالنی به سالن دیگر جلوگیری میکند .
- کارگران درون سالن ها حتماً باید تمیز و عاری از هرگونه آلودگی باشد .
- کارگران باید موقع ورود به سالن ها حتماً پاهایشان را در محلول ضدعفونی کننده فرمالین فرو برند.
- قبل و بعد از دوره کشت ، تمام قفسه ها و بسترهای کشت به وسیله سدیم پنتا کلروفنات یا فرمالین ضدعفونی شود.