تاریخچه کشت قارچ های خوراکی در جهان و ایــــــــــران

فسیل های قارچ دوره Silurian (400 تا 438 میلیون سال قبل ) در دوران پالئوزوئیک نشان دهنده قدمت قارچ ها می باشد . تنوع قارچی در دوران Pennsylvanian (286 تا 360 میلیون سال قبل ) افزایش یافت . در این دوران بازیدیومیست ها و آسکومیست ها و چندین نوع قارچ دیگر وجود داشته است با این توصیف وجود قارچ ها به 300 میلیون سال پیش باز می گردد.

انسانهای ما قبل تاریخ قارچ ها را به عنوان غذا و یا شاید برای مقاصد دارویی از طبیعت جمع آوری می کردند. تمدن های اولیه جهان یونان ، مصر ، روم ، چین و مکزیک قارچ ها را به عنوان یک خوراک لذیذ شناختند و به ارزش دارویی آنها پی بردند . آنها اغلب از قارچ ها در جشن ها و مراسم ویژه استفاده می کردند با بسط کشت بین المللی گیاهان برای غذا ، به ناچار  قارچ نیز به عنوان یک منبع غذایی انتخاب شد و سرانجام کشت آنها نیز انجام شد . البته قارچ از طبیعت نیز جمع آوری میگردید که کار آسانی نبود.

کشت قارچ 600 سال بعد از میلاد وارد زندگی انسانها گردید ، زمانیکه Auricularia auricular برای اولین بار در کنده های چوب در کشور چین کشت گردید و سایر قارچ ها چوب رست در شرایط مابه کشت شدند.

تاریخ مصرف قارچ های خوراکی به عنوان غذا و دارو به زمانی بسیار دور برمی گردد . حتی انسان های نخستین از خواص ویژه قارچ ها اطلاع داشتند . آزتکها (Aztecs) از قارچ ها به عنوان مواد توهم زا در فالگیری استفاده می نمودند و قارچ را گوشت خدا ( Gods flesh) می نامیدند . در نوشته های کلاسیک و مذهبی بابلیان قدیم ، یونانیان و رومی ها نیز در مورد استفاده از قارچ ها مطالبی آمده است . در کتب پزشکی هندوستان سامهیتا که در زمان اتریاچاراک ( 3000 سال قبل از میلاد ) نوشته شده است قارچ ها به سه دسته تقسیم شده اند:

خوراکی ، سمی و دارویی.

قارچ های آسیای شرقی از قبیل volvariella volvocea ، Lentinus edodes حدوداً 2000 سال قبل در چین و ژاپن پرورش داده می شدند. تکنولوژی پرورش این قارچ ها جزء هنرهای قدیمی و محرمانه این سرزمین ها بوده است .

روش پرورش قارچ شیتاکه یا لنتینوس در نشریات چینی حدود 300 سال قبل از میلاد ذکر شده است . پرورش قارچ دکمه ای ( آگاریکوس بیسپوروس ) خدود 700 سال قبل توسط یک باغبان ناشناس فرانسوی در حومه پاریس انجام شد .

کاشت گلخانه ای قارچ دکمه ای اولین بار در سال 1754 میلادی در سوئد ابداع شد و سپس به سراسر اروپا گسترش یافت و در اوایل نیمه وم قرن نوزدهم به آمریکا انتقال یافت و در سال 1890 میلادی در پنسیلوانیای آمریکا در فضاهای سرپوشیده ( داخل سالن ) کشت آغاز شد.

اول بار بوس در سال 1921 میلادی نتایج موفقیت آمیزی از کاشت دو نوع قارچ از جنس آگاریکوس روی کود حیوانی استریل شده به دست آورد. در سال 1943 توماس و همکارانش قارچ خوراکی کاه دوست ولواریلا را پرورش دادند .

امروزه بیش از ده ها گونه قارچ خوراکی در جهان کشت میشود که بیش از دو میلیون تن در سال تخمین زده شده است که از این مقدار 750000 تن به قارچ دکمه ای اختصاص دارد و البته کشت و مصرف آن نیز رو به افزایش است . قارچ شیتاکه بعد از قارچ دکمه ای مقام دوم تولید جهانی را دارد .

پرورش قارچ دکمه ای در ایران برای اولین بار در منطقه قلهک دره تهران انجام شد و تاکنون به شدت رو به افزایش است .